Κουκλοθέατρο και διαπολιτισμικές εφαρμογές

Κωδικός Μαθήματος: ΠΔ0310

Είδος Μαθήματος: ΠΕ

Μονάδες ECTS: 5

Εξάμηνο: 6

Διδάσκων: Βίτσου Μάγδα, Μάγος Κώστας

Περιγραφή μαθήματος: Ο σκοπός του προτεινόμενου εργαστηριακού μαθήματος είναι να εξοικειωθούν οι φοιτήτριες/τες με την τέχνη του κουκλοθεάτρου, να γνωρίσουν τις δημιουργικές και διαπολιτισμικές της διαστάσεις, καθώς και τους τρόπους αξιοποίησής της στην προσχολική εκπαίδευση. Μέσα από τη θεωρητική και πρακτική κατάρτιση των φοιτητών/τριών στην τέχνη της κατασκευής και εμψύχωσης κουκλών και αντικειμένων και στη διερεύνηση των δυνατοτήτων χρήσης των κουκλών στην εκπαιδευτική διαδικασία, το μάθημα στοχεύει στην καλλιτεχνική και διαπολιτισμική ευαισθητοποίηση των φοιτητριών/ών, καθώς και ανάπτυξη της ενεργού πολιτειότητας. Στο πλαίσιο του μαθήματος οι φοιτήτριες/τές θα σχεδιάσουν κουκλοθεατρικά προγράμματα τα οποία θα εφαρμόσουν σε χώρους τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης με άξονα τις βασικές αρχές τόσο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης όσο και ποικίλων θεατροπαιδαγωγικών προσεγγίσεων.

Μαθησιακά αποτελέσματα: Στο πλαίσιο του μαθήματος οι φοιτητές/τριες θα:

α) γνωρίσουν βασικές τεχνικές κατασκευής και κίνησης κουκλών και αντικειμένων

β) γνωρίσουν μοντέλα παιδαγωγικών εφαρμογών της τέχνης του κουκλοθέατρου στην προσχολική εκπαίδευση

γ)μπορούν να ισορροπούν τις δύο βασικές κατευθύνσεις διδασκαλίας του κουκλοθέατρου, την παιδαγωγική και καλλιτεχνική, αναγνωρίζοντας το ξεχωριστό ρόλο της καθεμιάς στη διαμόρφωση στο σχεδιασμό μιας παρέμβασης.

δ) μπορούν να σχεδιάσουν κουκλοθεατρικά προγράμματα τα οποία θα εφαρμόσουν σε χώρους τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης με άξονα τις βασικές αρχές τόσο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης όσο και ποικίλων θεατροπαιδαγωγικών προσεγγίσεων.

Αξιολόγηση: Οι φοιτητές αξιολογούνται:

α) από τις δραστηριότητες που εφαρμόζονται σε κάθε εργαστηριακή συνάντηση

β) από κουκλοθεατρικά προγράμματα τα οποία θα εφαρμόσουν σε χώρους τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης. Το μάθημα έχει διαδραστικό-εργαστηριακό χαρακτήρα. Η παρουσία των φοιτητών είναι απαραίτητη.

Διδακτική μεθοδολογία: Η προσέγγιση περιλαμβάνει εργαστηριακές ασκήσεις βιωματικής κατανόησης, συζήτηση, εισαγωγή θεωρητικών ζητημάτων, αναστοχασμός και δόμηση σχεδίων συναντήσεων/διδασκαλίας με μαθητές προσχολικής ηλικίας, όπου η κουκλοθεατρική εμψύχωση εστιάζει σε θεματικές διαπολιτισμικής επικοινωνίας, συνεργασίας, κατανόησης του εαυτού και του άλλου, διαχείρισης συγκρούσεων. Τελικός στόχος των εκπαιδευόμενων είναι η παραγωγή ενός συλλογικού κουκλοθεατρικού δρώμενου/προγράμματος το οποίο θα εφαρμόσουν σε χώρους τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης με άξονα τις βασικές αρχές τόσο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης όσο και ποικίλων θεατροπαιδαγωγικών προσεγγίσεων.

Υποχρεώσεις των φοιτητών: Η συμμετοχή των φοιτητών στο μάθημα και η πραγματοποίηση των εφαρμογών είναι ιδιαίτερα σημαντική.

Προτεινόμενα συγγράμματα:

 Μάγος, Κ. (2022). Το πέταγμα του Ερόλ. Κριτική διαπολιτισμική εκπαίδευση στην προσχολική και πρωτοσχολική ηλικία. Αθήνα: Gutenberg

Μαγουλιώτης, Α., (2018). Κούκλες στην κοινωνία, στις τέχνες, στην εκπαίδευση. Βόλος, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας.

Προτεινόμενη ενδεικτική βιβλιογραφία:

Άλκηστις, (1992). Kουκλο‐θέατρο σκιών.  Αθήνα: Άλκηστις.

Βελιώτη‐Γεωργοπούλου, Μ. (επιμέλεια) (2012). Κουκλοθέατρο, το θέατρο της εμψύχωσης. Αθήνα: Αιγόκερως.

Βίτσου, Μ., «Η χρήση του κουκλοθεάτρου στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας», στο Μ. Βελιώτη-Γεωργοπούλου (επιμ.), Κουκλοθέατρο. Το θέατρο της εμψύχωσης, Ναύπλιο-Αθήνα, Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Αιγόκερως, 2012, 119-136.

Βίτσου, Μ., Μάγος, Κ. (2022). «Η “Aynur” στην τάξη: Διδακτική προσέγγιση της προσφυγικής ταυτότητας με χρήση της “Persona Doll”». Στο Μ. Βελιώτη-Γεωργοπούλου, Β. Γεωργοπούλου, Ι. Καραμάνου, Μ. Κοτζαμάνη, Θ. Μπλέσιος, & Α. Τσιάρας (Επιμ.), Θέατρο και ετερότητα. Θεωρία, δραματουργία & θεατρική πρακτική. Πρακτικά 6ου Πανελλήνιου Θεατρολογικού Συνεδρίου, 17-20 Μαΐου 2017, Τόμος Γ’ (σσ. 585-600). Ναύπλιο: Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Μάγος, Κ. (2022). Το πέταγμα του Ερόλ. Κριτική Διαπολιτισμική Εκπαίδευση στην Προσχολική kαι Προσχολική Ηλικία. Εκδ. Gutenberg

Μαγουλιώτης, Α., (2018). Κούκλες στην κοινωνία, στις τέχνες, στην εκπαίδευση. Βόλος, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας.

Παπαδοπούλου Μ., Βίτσου Μ., & Γκανά Ε. (2022). Ο χειρισμός της κούκλας για τη δημιουργία νοήματος: ένα πλαίσιο ανάλυσης πολυτροπικών αλληλεπιδράσεων παιδιών με προσφυγική εμπειρία. Διάλογοι! Θεωρία και πράξη στις επιστήμες αγωγής και εκπαίδευσης, 8, 4–19. https://doi.org/10.12681/dial.28249 (Original work published 18 Φεβρουάριος 2022)