2ο εξάμ. – Σύγχρονες Παιδαγωγικές Προσεγγίσεις και Κριτικές Θεωρήσεις της Δημιουργικότητας και του Παιχνιδιού

Μονάδες ECTS: 12

Διδάσκων: Σιάτρας Αναστάσιος

 

 

ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Α3-Ε

ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Β΄

ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Οι διδακτικές δραστηριότητές περιλαμβάνουν τη διδασκαλία της ενότητας μια φορά την εβδομάδα

ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ 3

ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ 12

ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Υποχρεωτικό

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ:-

ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ και ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ: Ελληνική

ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ERASMUS –

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

(URL) https://eclass.uth.gr/courses/ECE_P_119/

 

2. ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής / τρια θα έχει αποκτήσει:

• Εξοικείωση με τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά του παιδιού και με τις σύγχρονες απόψεις για την προαγωγή της μάθησης, της δημιουργικότητας και πλευρών της ανάπτυξης του παιδιού
• Γνωριμία με τις θεωρίες της δημιουργικότητας και αναπτυξιακών μοντέλων που προάγουν τη δημιουργικότητα μέσω του παιχνιδιού
• Σύνδεση θεωρίας και πράξης, ώστε η γνώση των αρχών της ανάπτυξης και μάθησης και της προαγωγής τους να μπορούν να εφαρμοστούν στην ερευνητική και εκπαιδευτική πρακτική.
• Γνωριμία με τις ερευνητικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται για τη μελέτη της ανάπτυξης και της μάθησης.
• Ανάπτυξη δεξιοτήτων υλοποίησης και συγγραφής ερευνητικής μελέτης μικρής έκτασης

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Λήψη αποφάσεων
• Ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
• Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα
• Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

 

3. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Στο μάθημα εξετάζονται οι κοινωνικές και παιδαγωγικές διαστάσεις της δημιουργικότητας και του παιχνιδιού, με στόχο την κριτική ανάλυση του ρόλου τους στις μαθησιακές πρακτικές. Ειδικότερα, μελετάται ο τρόπος με τον οποίο το παιχνίδι και η δημιουργικότητα αλληλεπιδρούν με τα αναλυτικά προγράμματα, με έμφαση σε πτυχές που σχετίζονται με διαφοροποιημένες γνωστικές περιοχές και πολιτισμικές πρακτικές της μαθησιακής διαδικασίας. Επίσης, προσεγγίζονται ερευνητικές προεκτάσεις της δημιουργικότητας και του παιχνιδιού στην εκπαιδευτική πράξη μέσα από το πρίσμα της κριτικής εκπαίδευσης.

Ο σκοπός του μαθήματος είναι να ενδυναμώσει τις/τους μεταπτυχιακές/ούς φοιτήτριες/τές να διερευνήσουν και αναλύσουν τις πολυδιάστατες σχέσεις ανάμεσα στη δημιουργικότητα, τις μορφές και είδη του παιχνιδιού, τους ποικίλους χώρους παιχνιδιού, τα αναλυτικά προγράμματα και τις κριτικές παιδαγωγικές εφαρμογές. Οι φοιτήτριες/τές αναμένεται να αναπτύξουν κριτική κατανόηση του ρόλου του παιχνιδιού και της δημιουργικότητας στις μαθησιακές διαδικασίες, καθώς και την ικανότητα να εφαρμόζουν τις γνώσεις σε ποικίλα μαθησιακά περιβάλλοντα, προωθώντας καινοτόμες και αποτελεσματικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις. Συγκεκριμένα, οι στόχοι του μαθήματος αφορούν στην κατανόηση των θεωρητικών και πρακτικών διαστάσεων της δημιουργικότητας και του παιχνιδιού στην εκπαίδευση, την ανάλυση της αλληλεπίδρασης μεταξύ του παιχνιδιού, της δημιουργικότητας και των αναλυτικών προγραμμάτων, την εξέταση των πολιτισμικών και γνωστικών πτυχών που επηρεάζουν τη μαθησιακή διαδικασία, την επίτευξη κριτικών παιδαγωγικών εφαρμογών, την ανάπτυξη ικανοτήτων σχεδιασμού και εφαρμογής καινοτόμων εκπαιδευτικών δράσεων που ενσωματώνουν το παιχνίδι και τη δημιουργικότητα, την ενίσχυση της ικανότητας έρευνας και ανάλυσης των σχέσεων ανάμεσα στη θεωρία και την πράξη στον τομέα της εκπαίδευσης.

Το περιεχόμενο του μαθήματος αφορά στις παρακάτω ενότητες:

• Σύγχρονες παιδαγωγικές προσεγγίσεις για το παιχνίδι
• Διαφοροποιημένοι ρόλοι εκπαιδευτικών – Δημιουργικές διαστάσεις
• Κριτική εκπαίδευση και ερευνητικές διαστάσεις
• Αναλυτικά προγράμματα, παιχνίδι και μνημονικές στρατηγικές
• Διαστάσεις της μοντεσσοριανής παιδαγωγικής
• eTwinning και συνεργατικά περιβάλλοντα μάθησης
• Κριτικές & δημιουργικές προσεγγίσεις στην εκπαίδευση ενηλίκων

 

4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ και ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ – ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

Πρόσωπο με πρόσωπο, Εξ αποστάσεως εκπαίδευση κ.λπ.

Πρόσωπο με πρόσωπο

 

ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία, στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση, στην Επικοινωνία με τις/τους φοιτήτριες/τές

 

 

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Περιγράφονται αναλυτικά ο τρόπος και μέθοδοι διδασκαλίας.

Διαλέξεις, Σεμινάρια, Εργαστηριακή Άσκηση, Άσκηση Πεδίου, Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας, Φροντιστήριο, Πρακτική (Τοποθέτηση), Κλινική Άσκηση, Διαδραστική διδασκαλία, Εκπαιδευτικές επισκέψεις, Εκπόνηση μελέτης (project), Συγγραφή εργασίας / εργασιών, κ.λπ.

Αναγράφονται οι ώρες μελέτης του φοιτητή για κάθε μαθησιακή δραστηριότητα καθώς και οι ώρες μη καθοδηγούμενης μελέτης σύμφωνα με τις αρχές του ECTS

Δραστηριότητα Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου

Διαλέξεις 50

Διαδραστική διδασκαλία 50

Εκπόνηση μελέτης 75

Συγγραφή εργασιών 125

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης

 

Γλώσσα Αξιολόγησης, Μέθοδοι αξιολόγησης, Διαμορφωτική ή Συμπερασματική, Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων, Επίλυση Προβλημάτων, Γραπτή Εργασία, Έκθεση / Αναφορά, Προφορική Εξέταση, Δημόσια Παρουσίαση, Εργαστηριακή Εργασία, Κλινική Εξέταση Ασθενούς, Καλλιτεχνική Ερμηνεία, Άλλη / Άλλες

Αναφέρονται ρητά προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και εάν και που είναι προσβάσιμα από τις/τους φοιτήτριες/τές.

Ανάπτυξη και παρουσίαση ερευνητικής εργασίας

 

5. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία:

Αυγητίδου, Σ., Τζεκάκη, Μ., & Τσάφος, Β. (2016). Οι υποψήφιοι εκπαιδευτι-κοί παρατηρούν, παρεμβαίνουν και αναστοχάζονται: Προτάσεις υποστήριξης της πρακτικής τους άσκησης. Αθήνα: Gutenberg.

Fleer, M. (2018). Το παιχνίδι στην προσχολική ηλικία. Από τις προσωπικές εμπειρίες στις σύγχρονες θεωρίες (Μ. Μπιρμπίλη, Επιμ.-Εισ.). Θεσσαλονίκη: Σοφία

Hirst, Ν. (2019) “Education for sustainability within early childhood studies: collaboration and inquiry through projects with children”, Education 3-13, 47 (2), 233-246.

Johnson, J. & Watts, A. (2018). “Chapter 3: The Forest School background”, in Developing Creativity and Curiosity Outdoors: How to Extend Creative Learning in the Early Years (pp.). London and New York: Routledge.

Κουλουρίδη, Μ., & Σιάτρας, Α. (2024). Διερεύνηση της θεματικής ενότητας «Ιστορία και Πολιτισμός» στα προγράμματα σπουδών προσχολικής εκπαίδευσης: Μια συγκριτική μελέτη. Museum & Education, Μουσείο-Σχολείο-Εκπαίδευση, 4(1), 12-25. https://museum-education.weebly.com/

MacNaughton, G. (2020). Διαμορφώνοντας την προσχολική ηλικία: αντιλήψεις για τη μάθηση, το πρόγραμμα σπουδών και το παιδαγωγικό πλαίσιο. Αμπαρτζάκη, Μ. (επιμ.). Αθήνα: Πεδίο

McNally, Shelley A. & Ruslan Slutsky (2017) “Key elements of the Reggio Emilia approach and how they are interconnected to create the highly regarded system of early childhood education”, Early Child Development and Care, 187 (12), 1925-1937

Μερίκα, Ε., & Σιάτρας, Α. (2023). Αλληλεπίδραση προγράμματος σπουδών παιδικών σταθμών με μαθησιακές ταυτότητες μαθηματικών, φυσικών επιστημών και τεχνολογίας στην πρώιμη παιδική ηλικία. Εκπαιδευτικός Κύκλος, 11(3), 93-107. https://educircle.gr/

Μιχαλοπούλου, Α. (2024). Σύγχρονα αναλυτικά προγράμματα στην εκπαίδευση των μικρών παιδιών. Κάλλιπος, Ανοικτές Ακαδημαϊκές Εκδόσεις. https://dx.doi.org/10.57713/kallipos-293

Μόκιας, Α., Σιάτρας, Α., & Μιχαλοπούλου, Α. (2023). Διερευνώντας τον «λόγο» της εντατικοποίησης του περιεχομένου στην προσχολική εκπαίδευση: Ένα πλαίσιο ανάλυσης. Κριτική Εκπαίδευση, 4, 58-70. http://dx.doi.org/10.26247/kritekp.4.2364

Μόκιας, Α., Σιάτρας, Α., & Μιχαλοπούλου, Α. (2023). Κριτική διερεύνηση της ενότητας «παιδί και θετικές επιστήμες» στο νέο πρόγραμμα σπουδών προσχολικής εκπαίδευσης. Επιστήμες Αγωγής, 2023(1), 223-244. https://doi.org/10.26248/edusci.v2023i1.1650

Ξανθάκου, Γ. (2011). Δημιουργικότητα και Καινοτομία στο Σχολείο και την Κοινωνία. Διάδραση.

O’ Donnell, A M., Reeve, J., & Smith, J. K. (2021). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αναστοχασμός για δράση. Εκδόσεις Gutenberg.

Samuelsson, I.P. & Maj Asplund C. (2008) “The Playing Learning Child: Towards a pedagogy of early childhood”. Scandinavian Journal of Educational Research, 52 (6), 623-641.

Siatras, A., & Mokias, A. (2024). Community-based pedagogy and solidarity practices in teacher education: A case study. MuseumEdu – Journal on Education & Research in Cultural Environments, 8(Spring), 100-110. https://museumedulab.ece.uth.gr/

Σιάτρας, Α. (2016). Επαναπροσδιορίζοντας την αριστεία στην εκπαίδευση: Από τη χαρισματικότητα και το ταλέντο στη διασφάλιση ισότιμα υψηλών εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων. Στο Καρράς, Κ., Σακελλαρίου, Μ., Πεδιαδίτης, Α., & Δρακάκης, Μ. (Επιμ.), Παιδαγωγική της χαράς, προς ένα αντισυμβατικό σχολείο, Pedagogy of happiness, towards an unconventional school (σσ. 353-368). Ρέθυμνο: Παν/μιο Κρήτης, Π.Τ.Δ.Ε. /ΚΕΜΕΙΕΔΕ.